මේ යෝධ පැල්මට හේතුව අපේ පෘථිවියේ අභ්‍යන්තර මෝල්ටන් මැග්මා ලාවාවලට පිටින් ඇති කබොල්ල හෙවත් ස්‌ථරය සෑදී තිබෙන උප ස්‌ථර හෙවත් Plate විවිධ දිශාවන්ට ගමන් කරමින් තිබීමයි. මෙසේ ගමන් කරන ස්‌ථර ඇතැම් විට එකිනෙකට මුහුණලා ගමන් කරමින් පැමිණ එකට ගැටෙනවා. මේ අනුව යුරෝපය සහ ආසියාව පිහිටි යුරේසියානු Plate එක හෙවත් භූ ස්‌ථරය ඔස්‌ටේ්‍රලියානු භූ ස්‌ථරයක්‌ සමග එකිනෙක යා වීම තව වසර මිලියන 200 කින් සිදුවෙනවා. මෙහි අවසන් ප්‍රතිඵලය වනු ඇත්තේ ඔස්‌ටේ්‍රලියානු භූ ස්‌ථරයේ පිහිටි උතුරු ඇමරිකාවත් යුරේසියානු භූ ස්‌ථරයේ පිහිටි යුරෝපයත් (පෘතුගාලය සහ ස්‌පාඤ්ඤය පිහිටි ඉබේරියානු අර්ධද්වීපය) එක බිමක්‌ බවට පත් වී ඒ දෙක අතර පිහිටි අත්ලාන්තික්‌ සාගරය සම්පූර්ණයෙන්ම අතුරුදන් වීමයි.
පෘථිවිය හරහා සෑදී ඇති නව පැල්ම ගැන පර්යේෂණය මෙහෙය වන්නේ ලිස්‌බන් විශ්වවිද්‍යාලයේ ජොආඩ් ඩුවාරුත් නමැති පර්යේෂකයායි. අනාගතයේදී බිහිවන සුපිරි මහද්වීපය පෙනුමෙන් පැන්ජියාව හා සමාන වනු ඇති බවයි ඔහුගේ මතය.
අත්ලාන්තික්‌ සාගර පත්ල හරහා තිබෙන පැල්ම වැටී ඇත්තේ පෘතුගාලයට නිරිත දිගින් සැතපුම් 120 ක්‌ දුරින්. කඩින් කඩ ඇතිවුණු පැලුම් සමූහයක්‌ වන මෙහි දිග සැතපුම් 180 යි. පැල්ම හටගෙන ඇත්තේ යුරේසියානු භූ ස්‌ථරය මත යෑයි කීවොත් වඩා නිවැරැදි. සමස්‌ත යුරෝපයටත් ආසියාවේ වැඩි ප්‍රමාණයකුත් මේ යුරෝපීය භූ ස්‌ථරයට හෙවත් Plate එකට අයත් වෙනවා. මේ අනුව තව කලකට පසු යුරේසියානු භූ ස්‌ථරය දෙකඩ වෙනවා. පෘතුගාලයට යාබදව භූ ස්‌ථරයෙහි පැල්මක්‌ ඇතිවීමේ සූදානමක්‌ තිබෙන බව විද්‍යාඥයන් දිගු කලක පටන් සැක කළා. මේ ප්‍රදේශය අතීතයේ පටන් භූ කම්පන සහ වෙනත් විචල්‍යතාවන් රැසකට පාදක වූ භූමියක්‌. උදාහරණක්‌ වශයෙන් 1755 දී පෘතුගාලයේ ලිස්‌බන් නුවර විශාල භූමිකම්පාවක්‌ හට ගත්තා. එය එකල මිනිස්‌ ජීවිත සහ දේපළවලට විශාල හානි ඇති කළා. මෙහි බලය රිච්ටර් මාපකයේ 8.7 ක්‌ සටහන් කළ හැකි තරම් ප්‍රබල බව පසුගියදා හෙළි වුණා. (1755 දී රිච්ටර් මාපකය සොයාගෙන තිබුණේ නැහැ.) මේ වර්ගයේ භූ කම්පන පසුගිය කාලයේදී පැසිෆික්‌ කලාපය පිහිටි පැසිෆික්‌ භූ තලයේත් සිදු වුණා. මේ ප්‍රදේශය හඳුන්වන්නේ ගිනි වළල්ල හෙවත් Ring of Fire ලෙසයි. එයට එම නම ලැබී ඇත්තේ ලෝකයේ දරුණුම සහ වඩාත්ම ක්‍රියාකාරී යමහල් මේ ප්‍රදේශයේ පවතින නිසයි. වසර 2011 දී මේ ප්‍රදේශයේ හටගත් භූමි කම්පාවක්‌ නිසා දරුණු සුනාමියක්‌ ඇති වුණා.
අත්ලාන්තික්‌ සාගර පත්ල හරහා තිබෙන පැල්ම වැටී ඇත්තේ පෘතුගාලයට නිරිත දිගින් සැතපුම් 120 ක්‌ දුරින්. කඩින් කඩ ඇතිවුණු පැලුම් සමූහයක්‌ වන මෙහි දිග සැතපුම් 180 යි. පැල්ම හටගෙන ඇත්තේ යුරේසියානු භූ ස්‌ථරය මත යෑයි කීවොත් වඩා නිවැරැදි. සමස්‌ත යුරෝපයටත් ආසියාවේ වැඩි ප්‍රමාණයකුත් මේ යුරෝපීය භූ ස්‌ථරයට හෙවත් Plate එකට අයත් වෙනවා. මේ අනුව තව කලකට පසු යුරේසියානු භූ ස්‌ථරය දෙකඩ වෙනවා. පෘතුගාලයට යාබදව භූ ස්‌ථරයෙහි පැල්මක්‌ ඇතිවීමේ සූදානමක්‌ තිබෙන බව විද්‍යාඥයන් දිගු කලක පටන් සැක කළා. මේ ප්‍රදේශය අතීතයේ පටන් භූ කම්පන සහ වෙනත් විචල්‍යතාවන් රැසකට පාදක වූ භූමියක්‌. උදාහරණක්‌ වශයෙන් 1755 දී පෘතුගාලයේ ලිස්‌බන් නුවර විශාල භූමිකම්පාවක්‌ හට ගත්තා. එය එකල මිනිස්‌ ජීවිත සහ දේපළවලට විශාල හානි ඇති කළා. මෙහි බලය රිච්ටර් මාපකයේ 8.7 ක්‌ සටහන් කළ හැකි තරම් ප්‍රබල බව පසුගියදා හෙළි වුණා. (1755 දී රිච්ටර් මාපකය සොයාගෙන තිබුණේ නැහැ.) මේ වර්ගයේ භූ කම්පන පසුගිය කාලයේදී පැසිෆික්‌ කලාපය පිහිටි පැසිෆික්‌ භූ තලයේත් සිදු වුණා. මේ ප්‍රදේශය හඳුන්වන්නේ ගිනි වළල්ල හෙවත් Ring of Fire ලෙසයි. එයට එම නම ලැබී ඇත්තේ ලෝකයේ දරුණුම සහ වඩාත්ම ක්‍රියාකාරී යමහල් මේ ප්‍රදේශයේ පවතින නිසයි. වසර 2011 දී මේ ප්‍රදේශයේ හටගත් භූමි කම්පාවක්‌ නිසා දරුණු සුනාමියක්‌ ඇති වුණා.
එයින් පසු අප්‍රිකානු මහාද්වීපය උතුරු ඇමරිකානු යුරෝපීය භූමියට එකතු වීමට නියමිතයි. එහි ප්‍රතිඵලය වන්නේ මධ්‍යධරණී සාගරයත් අතුරුදන් වීමයි. එහි ජලයත් ලෝකයේ වෙනත් සාගරවලට එකතු වෙනවා. ඊළඟට එසේ එකතු වූ තැන හිමාලය කඳුවැටිය වැනි විශාල කඳුවැටියත් නිර්මාණය වනවා.
උපුටා ගැනීම් සහිතයි ....ප්‍රිය මිතුරු මිතුරියනි ඔබ මෙම වෙබ් අඩවිය හා පළකෙරෙන ළිපි පිළිඹඳව සෑහීමකට පත්වේනම් like කිරීමෙන් හා share කිරීමෙන් මිතුරන් අතරේ බෙදාහැරීමට කාරුණික වන්න...ඔබගේ වටිනා අදහස් දැක්වීමද (''Comment'') අගය කොට සළකමි...ස්තුතියි....
අබිරහස් අඩවිය - Abirahas Adawiya
අබිරහස් අඩවිය - Abirahas Adawiya
No comments:
Post a Comment